CACHEXIA (ภาวะผอมหนังหุ้มกระดูก): ฆาตรกรเงียบที่คนไม่รู้จัก

Cachexia และโรคมะเร็ง

         เมื่อพูดถึง cachexia และมะเร็ง    มีกลไก 2 อย่างที่เกิดขึ้นคือ  การรับประทานอาหารได้น้อยลง และการเปลี่ยนแปลงของเมทาบอลิซึมในร่างกายของผู้ป่วยมะเร็ง

         การที่ผู้ป่วยมะเร็งรับประทานอาหารได้น้อยลงนั้น  อาจเกิดจากปัจจัยหลายประการ คือ ความอยากอาหารลดลง, กลืนอาหารลำบาก, คลื่นไส้อาเจียน, ซึมเศร้า ฯลฯ       คนไข้บางคนอาจมีการรับรสอาหารเปลี่ยนแปลงไป  จึงทำให้ไม่ชอบทานอาหาร      นอกจากนี้  มะเร็งบางชนิดอาจทำให้ท้องไส้ปั่นป่วน  อึดอัดแน่นท้อง  ท้องผูก      ยาแก้ปวดบางชนิดที่ใช้ในโรคมะเร็ง ก็อาจมีผลกระทบต่อความอยากอาหารของผู้ป่วยได้

         การผ่าตัด และการรักษามะเร็งด้วยวิธีอื่นๆ ก็อาจเป็นสาเหตุที่ทำให้น้ำหนักและมวลกล้ามเนื้อของผู้ป่วยลดลง   แต่ตัวโรคมะเร็งเองมักเป็นสาเหตุให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเมทาบอลิซึมในร่างกายผู้ป่วยอย่างมาก      มะเร็ง ทำให้ร่างกายหลั่ง inflammatory cytokines และเกิดการเปลี่ยนแปลงในการย่อยสลายและการสังเคราะห์ไขมัน และกรดอะมิโน      นอกจากนี้ ยังทำให้ร่างกายมีการตอบสนองต่ออินซูลินผิดแปลกไป       ผลจากการที่ร่างกายมีกระบวนการต่างๆผิดแปลกไปจากเดิม  คือทำให้น้ำหนักและมวลกล้ามเนื้อของผู้ป่วยลดลง และสุขภาพ ความแข็งแรงโดยรวมของผู้ป่วยลดลง

         Cachexia เป็นสภาวะที่เกิดขึ้นได้เป็นปกติในผู้ป่วยมะเร็ง  โดยเฉพาะมะเร็งระยะลุกลาม      ประมาณว่า เกิดกับ 85% ของผู้ป่วยมะเร็งระยะลุกลาม      Cancer-induced cachexia (CIC) มีความเกี่ยวข้องกับการตายด้วยโรคมะเร็ง ในผู้ป่วยที่รักษาโดยการแพทย์สายหลักถึง 20%       ผู้เชี่ยวชาญด้านมะเร็งในสาขาการแพทย์อื่นๆ เชื่อว่าตัวเลขต้องสูงกว่า 20% มาก      โดยกล่าวว่า  สาเหตุการตายของผู้ป่วยมะเร็งมักถูกรายงานว่าเกิดจากโรคมะเร็งเอง  ในขณะที่สาเหตุการตายที่แท้จริงเกิดจากกระบวนการรักษา ซึ่งส่งผลให้เกิดภาวะ cachexia หรืออวัยวะล้มเหลว

          Naturopathic Ph.D. Marc Swanepoel กล่าวว่า  ภายใต้สถานการณ์ปกติ  ผู้ป่วยมะเร็งระยะลุกลามที่ไม่ได้รับการรักษาด้วยคีโม และการฉายแสง  จะเสียชีวิตจากสาเหตุ 3 ประการ คือ:

• จากภาวะ cachexia 
• จากการที่เนื้อร้ายรบกวนการทำงานของอวัยวะสำคัญ (ตับอ่อน, ไต, ตับ, และปอด) หรือ
• จากการที่ตับล้มเหลว  เนื่องจากสารพิษในร่างกายมากเกิน  เพราะขาดมาตรการในการปกป้อง และทำความสะอาดตับ และท่อน้ำดี

         Dr. Swanepoel ยังกล่าวอีกว่า  หากมีการรักษาด้วยคีโม และ/หรือการฉายแสง  จะมีอีกปัจจัยหนึ่งเพิ่มเข้ามาในสาเหตุของการตาย  ก็คือ หัวใจล้มเหลว       หนึ่งในผลข้างเคียงของยาคีโม และการฉายแสงก็คือ  ทำให้กล้ามเนื้อหัวใจอ่อนแอลง

         จากที่กล่าวไปแล้วว่า  สาเหตุหลักที่ทำให้ผู้ป่วยมะเร็งเสียชีวิตคือ  ตับล้มเหลว  ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้ทั้งในการรักษาแบบวิธีธรรมชาติ/ทางเลือก และการรักษาแบบการแพทย์แผนหลัก      ในการรักษาด้วยแบบแผนทั้งสอง  ปริมาณสารพิษที่ปล่อยออกมาจากเซลล์มะเร็งที่ตาย  มีปริมาณมากล้น  จนทำให้ตับที่แย่อยู่แล้วล้มเหลวได้

         Max Gerson, ผู้นำในการรักษามะเร็ง ที่ได้เสียชีวิตไปแล้ว  ได้ตั้งข้อสังเกตุว่า  เขาไม่เคยเจอผู้ป่วยมะเร็งแม้สักคนเดียวที่ไม่มีภาวะตับทำงานบกพร่องร่วมด้วย      เมื่อตับทำงานบกพร่อง และท่อน้ำดีไม่เปิด และไหลเวียนไม่ปกติ  จะทำให้ตับทำหน้าที่ล้มเหลวโดยสิ้นเชิง เนื่องจากมีสารพิษล้นเกินที่ตับจะจะกำจัดได้      การรักษาด้วยคีโมและการฉายแสง เป็นการยิ่งทำลายตับ, หัวใจ และอวัยวะอื่นๆด้วย       และถึงแม้ว่าตับยังไม่ล้มเหลว   ผลเสียที่เกิดจากคีโมและการฉายแสงเอง ก็สามารถก่อให้เกิดภาวะ cachexia ได้

         ตัวอย่างของผู้เสียชีวิตจากภาวะ cachexia 2 ท่าน ที่ทำให้เราเห็นถึงอันตรายที่เกิดจากภาวะนี้   คนแรกคือ นักแสดงฮอลลิวู้ด Patrick Swayze (แพทริก สเวซี)  Swayze ปฏิเสธการรักษามะเร็งแบบการแพทย์ทางเลือก   เขาได้ปฏิบัติตามคำแนะนำจากแพทย์ โดยเข้ารับการรักษาด้วยคีโม และวิธี "ทำให้มะเร็งอดอาหารตาย"      น่าเศร้าที่เมื่อ Swayze ปฏิบัติตามคำแนะนำดังกล่าว   เขาลงเอยด้วยการขาดอาหารจนตายจากภาวะ cachexia

         ตัวอย่างที่สองที่เสียชีวิตจากภาวะ cachexia เกิดขึ้นกับเพื่อนทางเฟสบุ๊คของผู้เขียนบทความนี้      เธอเรียกตัวเองว่าเป็นผู้รอดชีวิตจากโรคมะเร็ง ซึ่งเอาชนะมะเร็งมาแล้ว 2 ครั้งด้วยวิธีการรักษาแบบการแพทย์ทางเลือก      ผู้เขียนได้พบในภายหลังว่า เธอไม่ได้พูดความจริงในตอนที่มะเร็งกลับมาเป็นครังที่ 3 และเป็นครั้งสุดท้ายของเธอ

         ความจริงก็คือ  ในแต่ละครั้งที่เธอได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็ง   เธอจะเริ่มใช้วิธีธรรมชาติก่อนด้วยวิธี parasite cleanses      อย่างไรก็ตาม ในทุกๆครั้ง  เธอจะหันไปรักษาด้วยคีโมเมื่อวิธีการ cleanses ที่เธอทำอยู่ รักษามะเร็งไม่สำเร็จ      มะเร็งที่กลับมาเป็นซ้ำ  จะเป็นชนิดที่รักษายากมากขึ้นเรื่อยๆ (และหากมะเร็งกลับมาเป็นซ้ำหลายครั้ง  โอกาสที่จะกำจัดเซลล์มะเร็งให้ตายหมด แทบจะไม่มี)      การรักษาด้วยคีโม  ไม่สามารถกำจัดสาเหตุของมะเร็งได้  และทั้งคีโมและโรคมะเร็งเอง  ต่างก็ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายอ่อนแอลง

         ทั้งๆที่ ผู้เขียนได้อ้อนวอนเธอให้พิจารณาถึงการรักษาด้วยวิธีทางเลือกที่มีประสิทธิภาพจริงๆ  แต่เธอก็ยังยึดติดอยู่กับคีโม และเชื่อว่าคีโมจะช่วยเธอ “เอาชนะมะเร็ง” ได้ในที่สุด       แต่มันไม่เป็นเช่นนั้น  เธอลงเอยด้วยการเสียชีวิตจากภาวะ cachexia

         การรักษาด้วยคีโม  ก็เหมือนการพนันว่า คีโมจะ “ทำให้เซลล์มะเร็งอดตาย” หรือ “ทำให้เซลล์มะเร็งได้รับพิษจนตาย” ก่อนหรือหลัง ที่จะทำให้ผู้ป่วยอดตายหรือได้รับพิษจนตาย      น่าเศร้าที่คีโมมักจะทำลายผู้ป่วยมากกว่าที่จะทำลายมะเร็ง   จนเจ้าหน้าที่หลายๆท่านจะบอกกับคุณว่า  ผู้ป่วยที่เสียชีวิตจากการรักษาด้วยคีโม มีมากกว่าผู้ป่วยที่รักษาหายจากคีโม      

4 วิธีในการรับมือกับภาวะ Cachexia ด้วยวิธีธรรมชาติ

1 | รับประทานอาหารที่มีประโยชน์และช่วยต้านมะเร็ง และต้องประกอบด้วยโปรตีนและกรดอะมิโนอย่างเพียงพอที่จะสู้กับภาวะ cachexia

2 | ออกกำลังกาย  โดยเฉพาะแบบ resistance training เช่น ยกน้ำหนัก  ซึ่งจะช่วยรักษามวลกล้ามเนื้อในผู้ที่มีภาวะ cachexia และ sarcopenia

         คุณอาจจะคิดว่า  การเก็บแรง และพลังงานไว้น่าจะดีกว่า    อย่างไรก็ตาม การออกกำลังกายนั้นมีความสำคัญในการรักษามวลกล้ามเนื้อในผู้ที่มีภาวะ cachexia      ล่าสุด  แนวทางในการปฏิบัติสำหรับผู้ป่วยมะเร็งที่นำเสนอในที่ประชุมของ  American Society of Clinical Oncology (ASCO) ในปี 2020  ได้ออกแนวทางซึ่งขัดแย้งกับคำแนะนำของการแพทย์สายหลักที่มีมาหลายสิบปีแล้วว่าผู้ป่วยมะเร็งควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกาย      ปรากฏว่าแนวทางปฏิบัติใหม่แนะนำให้ผู้ป่วยมะเร็ง “หลีกเลี่ยงการใช้ชีวิตที่ไม่มีการเคลื่อนไหวร่างกาย” เพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิต, เพิ่มความแข็งแรงของร่างกาย และฟิตเนส

         การออกกำลังกายเป็นประจำอาจจะทำได้ยากยิ่ง หรืออาจจะทำไม่ได้เลย ในผู้ป่วยที่อาการหนัก      อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยมะเร็งที่มีภาวะ cachexia ควรหาวิธีกระตุ้นตัวเองให้มีการเคลื่อนไหวร่างกายให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้      แม้จะทำได้เพียงลุกขึ้นนั่งหรือเดินไปเข้าห้องน้ำก็ตาม

3 | หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ หรืออยู่ใกล้คนสูบบุหรี่ เพื่อป้องกันภาวะ catabolic wasting ไม่ให้เป็นมากขึ้น      การสูบบุหรี่ และ secondhand smoke เป็นสิ่งที่ไม่ดีต่อสุขภาพ      การสูบบุหรี่ และการได้รับสารพิษจากบุหรี่ เพิ่มความเสี่ยงในการสูญเสียกล้ามเนื้อจากสาเหตุอย่างน้อย 4 ประการนี้ คือ:

• ความอยากอาหารลดลง
• การยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีน
• มีการสลายโปรตีนเพิ่มขึ้น
• ระดับ myostatin ในร่างกายเพิ่มมากขึ้น (เป็นโปรตีนที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติในร่างกาย ที่ยับยั้งการเจริญเติบโตของกล้ามเนื้อ)

4 | การรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร  มีบทบาทสำคัญมากในการรับมือกับภาวะ cachexia      นี่คือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่ควรพิจารณา:

• กรดไขมันโอเมก้า 3      พบในน้ำมันปลา และน้ำมันคริลล์      การศึกษาวิจัยมากมายพบว่า Omega-3s มีผลดีต่อภาวะ cachexia      การศึกษาวิจัยจากอังกฤษที่วิจัยในผู้สูงอายุ  รายงานว่า การรับประทานปลาที่มีกรดไขมันจำเป็น ในปริมาณที่มากขึ้น  เกี่ยวข้องกับ handgrip strength (แรงบีบมือ) ที่เพิ่มมากขึ้น  ซึ่งเป็นสัญญาณของการทำงานของกล้ามเนื้อที่เพิ่มขึ้น      การวิจัยอื่นๆพบว่า การรับประทานน้ำมันปลาแคปซูลทำให้มี lean body mass (มวลน้ำหนักตัวโดยไม่รวมไขมัน) เพิ่มมากขึ้น และการสูญเสียกล้ามเนื้อลดลง  โดยเฉพาะ skeletal muscle (กล้ามเนื้อลาย)
• วิตามินดี 3       เป็นสารอาหารที่เพิ่มภูมิคุ้มกัน และจำเป็นมากในการต่อสู้กับมะเร็ง   รวมทั้งจำเป็นต่อการเจริญเติบโตและการรักษากล้ามเนื้อ และกระดูก       Vitamin D3 ผลิตขึ้นตามธรรมชาติจากแสงอาทิตย์ที่ผิวหนังของเรา      ดังนั้น  เราควรรับวิตามินดี 3 ให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้จากแสงอาทิตย์  แต่ระวังอย่าให้มากเกินไปจนเกิด sunburn
• Probiotics (โพรไบโอติกส์)      ผู้ป่วยที่ได้รับการฉายแสงหรือยาคีโม มักจะมีอาการท้องเสียเรื้อรัง ซึ่งทำให้ผู้ป่วยได้รับสารอาหารไปบำรุงร่างกายน้อยลงอย่างมาก       การศึกษาวิจัยจำนวนมากได้รายงานว่าการเสริมด้วยเชื้อแบคทีเรียโพรไบโอติกส์ เช่น  Lactobacillus acidophilus และ Bifidobacterium  สามารถลดการเกิดท้องเสียที่เกี่ยวข้องกับโรคมะเร็ง  รวมทั้ง HIV/AIDS ได้อย่างมีนัยสำคัญ

• Digestive Enzymes (เอ็นไซม์ช่วยย่อย)      ผู้ป่วยที่มีภาวะ cachexia อาจมีอาการดีขึ้นหากรับประทานเอ็นไซม์ช่วยย่อยเสริม      โดยเอ็นไซม์จะช่วยเสริมให้เกิดสมดุลย์ของเชื้อแบคทีเรียที่ดี และเชื้อก่อโรค  และช่วยเพิ่มการดูดซึมสารอาหารจากลำไส้  การนำสารอาหารไปใช้ให้ได้ประโยชน์สูงสุด

   

  N-Acetyl Cysteine (NAC)       NAC เป็นสารตั้งต้นของ glutathione (กลูตาไธโอน ซึ่งได้ชื่อว่าเป็น “the master antioxidant”) ซึ่งเป็นสารประกอบที่จำเป็นในการต่อสู้กับมะเร็ง  และยังช่วยป้องกันการเกิด cachexia ด้วย

  Whey protein (เวย์โปรตีน)       เวย์โปรตีน เป็นหนึ่งในโปรตีนที่มีสรรพคุณทางด้านโภชนาการสูงสุด    เป็นโปรตีนหนึ่งในสองชนิดที่พบในน้ำนม (โปรตีนอีกชนิดหนึ่งที่พบในนม คือ casein - เคซีน)      เวย์โปรตีน มีปริมาณและชนิดของกรดอะมิโนจำเป็นอยู่ในปริมาณมาก ซึ่งมีการดูดซึมเข้าสู่ร่างกายอย่างรวดเร็ว      รวมถึงกรดอะมิโนที่จำเป็นต่อการสร้างกล้ามเนื้อ เช่น branched-chain amino acids leucine (ลิวซีน), isoleucine (ไอโซลิวซีน) และ valine (วาลีน)      การศึกษาวิจัยมากมายได้แสดงว่า  เวย์สามารถช่วยให้คุณเพิ่มมวลกล้ามเนื้อ และความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ      

  Creatine (ครีเอทีน)      การเสริมด้วย creatine เป็นประจำทุกวัน  พบว่าช่วยเพิ่มความแข็งแรงทนทานของกล้ามเนื้อในผู้สูงอายุ ที่มีกิจกรรมออกกำลังประจำวัน

  Amino acids (กรดอะมิโน)      สารแอคทีฟที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของกรดอะมิโนลิวซีน (leucine’s active metabolite derivative) คือ HMB (beta-Hydroxy beta-methylbutyric acid) และกรดอะมิโน glutamine (กลูตามีน ) และ arginine (อาร์จินีน) มีบทบามสำคัญในการรักษาภาวะสูญเสียกล้ามเนื้อ

  L-carnitine (แอลคาร์นิทีน)      การรับประทาน L-carnitine ทุกวัน  สามารถช่วยลดอาการอ่อนเพลีย และเพิ่ม lean body mass (มวลน้ำหนักตัวโดยไม่รวมไขมัน)      การศึกษาวิจัยหลายฉบับพบว่า  ผู้ป่วยมะเร็งจำนวนมากที่มีภาวะ cachexia ร่วมด้วย  มักมีระดับ carnitine ในร่างกายต่ำ

• Coconut oil (น้ำมันมะพร้าว)      น้ำมันมะพร้าว ได้รับความนิยมในคนจำนวนมากว่าเป็น “superfood”       โดยมีกรดไขมันอิ่มตัวตามธรรมชาติในปริมาณสูง ซึ่งสามารถเพิ่มระดับโคเลสเตอรอลชนิดดี (HDL) ในร่างกายได้

  Medical marijuana (กัญชาทางการแพทย์)      นอกจากเป็นหนึ่งในสารต้านมะเร็งที่มีประสิทธิภาพสูงสุดแล้ว   กัญชาทางการแพทย์ ยังช่วยเพิ่มความอยากอาหาร ซึ่งช่วยปกป้องร่างกายจากภาวะ cachexia

บทความต้นฉบับโดย Tony Isaacs